Blog
De brug tussen fysiotherapie en osteopathie
Het praktijkverhaal van Joris Vork. Ontdek hoe fysiotherapie en osteopathie kunnen samenwerken voor optimale patiëntenzorg.
Als fysiotherapeut merk je dat osteopaten niet meer weg te denken zijn uit de gezondheidszorg. In een groeiend aantal Europese landen is osteopathie wettelijk erkend en steeds meer patiënten vinden hun weg naar deze holistische benadering.
Toch is het nog niet voor elke fysiotherapeut duidelijk welke rol de osteopaat speelt en hoe hij een waardevolle bijdrage kan leveren aan de behandeling van zijn patiënten. Een gemiste kans, want door samen te werken kunnen deze patiënten nog beter geholpen worden.
We gingen in gesprek met Joris Vork, een voormalig fysiotherapeut die nu als bevlogen osteopaat zijn holistische visie met ons deelt. Met aanstekelijke enthousiasme bood hij ons waardevolle inzichten en praktische tips voor een betere samenwerking tussen fysiotherapeuten en osteopaten.
Van fysiotherapeut naar osteopaat
In 2015 nam Joris trots zijn diploma fysiotherapie in ontvangst en begon hij zijn loopbaan in een particuliere praktijk. Hoewel hij gedreven was om zich te specialiseren, voldeden de fysiotherapiespecialisaties niet aan zijn verwachtingen. Zijn belangstelling voor osteopathie nam echter toe en daarom begon hij in 2016 aan een opleiding tot osteopaat in Zeist. Zijn doel: veel hands-on technieken leren en diepere kennis opdoen over het menselijk lichaam als geheel. In 2020 studeerde hij af en opende hij zijn eigen osteopathiepraktijk in Zuid-Nederland.
Waarom heb je voor osteopathie gekozen?
“Als fysiotherapeut was mijn blik vrij regiospecifiek. Osteopaten kijken veel breder en holistischer naar het menselijk lichaam en zijn systemen. De osteopaat richt zich op het herstellen van bewegingsverliezen die klachten veroorzaken. Waar andere disciplines zich vooral op gewrichten, kapsels en spieren richten, gaat de osteopathie verder door ook de mobiliteit van de viscerale, neurologische en vasculaire systemen te behandelen. Deze hebben een grote impact op de beweeglijkheid en zijn vaak de oorzaak van aanhoudende klachten in het bewegingsapparaat.
Neem bijvoorbeeld een probleem met de blaas of baarmoeder. Dat kan sacro-iliacale problemen geven die de fysiotherapeut als SI-probleem behandelt. Maar door problemen in de fascia en de doorbloeding kunnen deze problemen onoplosbaar worden. Als osteopaat kan ik dankzij de bredere aanpak de hele regio behandelen. Het geeft me veel voldoening om op deze manier de klachten van mijn patiënten te kunnen verlichten of zelfs op te heffen. Net als het feit dat ik als osteopaat iets kan betekenen voor patiënten met chronische klachten die elders geen oplossing meer vinden.”
Wat doet een osteopaat precies?
“Als osteopaat onderzoek en behandel ik mensen met klachten in het bewegingsapparaat. Daar betrek ik meerdere systemen bij, zoals spieren, gewrichten, zenuwen, organen, bloedvaten, de stofwisseling en zelfs de embryonale ontwikkeling. Daarnaast speel ik als osteopaat een rol in preventie, maar ook in de traumazorg door het lichaam te ondersteunen bij het herstel. Bovendien heb ik aandacht voor leefstijl en de psyche, twee aspecten die een belangrijke rol spelen bij fysieke klachten.”
Welke raakvlakken hebben osteopathie en fysiotherapie? En hoe vullen de beroepsgroepen elkaar aan?
“Het musculoskeletale gedeelte is gelijk voor fysiotherapeuten en osteopaten, maar omdat we in andere systemen werken, kan er een verschil zitten in de conclusies die we trekken en wat we daar vervolgens mee doen. Daarom kunnen we elkaar heel goed aanvullen. Waar fysiotherapeuten steeds meer hands-off behandelen, werken wij juist 100% hands-on. De osteopaat streeft naar het verbeteren van de weefselkwaliteit, waarna de fysiotherapeut de patiënt kan begeleiden bij het verhogen van de belastbaarheid. We worden vaak als de concurrent van de fysiotherapeut gezien, maar het tegenovergestelde is waar. Nadat de osteopaat de randvoorwaarden voor herstel heeft gecreëerd, gaat de patiënt meestal terug naar de fysiotherapeut voor verdere ondersteuning.”
Denk je dat je met jouw achtergrond als fysiotherapeut meer kunt bieden als osteopaat dan als je die fysiotherapeutische achtergrond niet had gehad?
“Ik geloof dat de manuele vaardigheden die je als fysiotherapeut ontwikkelt absoluut meerwaarde hebben voor het werk in de osteopathie. In beide vakken is het belangrijk om goed te kunnen palperen en dat leer je alleen door veel patiënten aan te raken. Als osteopaat heb je overigens te maken met een uitdagende doelgroep en dan is het zeker een voordeel als je al ervaring hebt als fysiotherapeut. Bovendien zijn adviezen beter te geven als je wat ouder bent en meer (levens)ervaring hebt. Hetzelfde geldt voor het omgaan met de psychische aspecten bij een behandeling.”
Hoe denk jij over multidisciplinaire samenwerking?
“Ik vind de samenwerking met artsen belangrijk, maar ik vind een nauwe samenwerking tussen osteopathie, fysiotherapie, diëtetiek en psychologie ook een grote meerwaarde hebben. Deze vier disciplines gaan hand in hand en zouden van elkaar moeten weten hoe ze elkaar kunnen ondersteunen in verschillende stadia van de behandeling. Ik zou het dan ook mooi vinden als er een intensievere multidisciplinaire samenwerking zou komen, omdat dit echt iets toevoegt aan de kwaliteit van de zorg. Daarom heb ik mijn praktijk gevestigd binnen de muren van een multidisciplinaire praktijk waar ik nauw samenwerk met deze andere disciplines.”
Wat vind jij belangrijk voor de toekomst van jouw vak?
“In Nederland wordt osteopathie als alternatieve zorg gezien, maar naar mijn mening hoort het thuis in een regulier zorgpad. Het wetenschappelijk bewijzen van het effect van osteopathie is echter niet eenvoudig. Bij onderzoek naar fysiotherapeutische technieken bij rugpijn kun je één of twee technieken testen op patiënten in een experimentele- en een controlegroep en vervolgens de resultaten vergelijken. Door onze holistische visie, met veel verschillende behandelmogelijkheden, is dat in de osteopathie veel lastiger. Bovendien wordt er wereldwijd nog te weinig geïnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek naar osteopathie. Gelukkig worden in landen als Italië en Spanje, waar osteopathie een universitaire opleiding is, wel meer studies gedaan.
Daarnaast merk ik dat (para)medische professionals vaak niet goed weten wat een osteopaat precies doet. En omdat ze dat niet weten, zien ze er ook de meerwaarde niet van in. Het zou mooi zijn als ons vak bekender werd. Opgenomen worden in het reguliere zorgpad draagt daaraan bij, want dan krijg je een betere verdeling en een beter idee van wat je voor elkaar kunt betekenen.”
Heb je tips voor fysiotherapeuten vanuit je visie als osteopaat?
“Probeer de tractusanamese standaard uit te vragen. Dit is heel belangrijk, zeker bij chronische patiënten. Vraag bijvoorbeeld bij liesklachten naar terugkerende blaasontstekingen of darmklachten, en bij schouderklachten naar eerder gebroken ribben, klaplong, spanningsklachten/stress of een klemmend gevoel op de borst. Als fysiotherapeuten alerter zijn op systeemproblematiek, wordt de indicatie voor osteopathie ook sneller duidelijk. `
Daarnaast is het belangrijk om te weten wat een osteopaat kan betekenen voor een patiënt. Ga zelf eens bij een osteopaat op de bank liggen, zodat je kunt ervaren wat we doen, hoe we het doen en waarom. Zo krijg je een beter begrip van wanneer het zinvol is om iemand door te verwijzen.”
En tot slot: ik zie dat je een behandelbank van Gymna hebt. Is er een speciale reden dat je voor Gymna hebt gekozen?
“Het was fijn dat de mensen van Gymna erg meedenkend waren. Wat betreft de behandelbank vond ik het belangrijk om verstelbare armsteunen te hebben en dat ik de bankhoogte van alle kanten kon instellen. Het was ideaal dat ik bij Gymna de behandelbank volledig naar mijn wens kon samenstellen. Bovendien bood Gymna een mooie prijs-kwaliteitverhouding.”
We bedanken Joris voor dit openhartige, interessante gesprek dat ons een dieper inzicht heeft gegeven in de wereld van osteopathie. We delen zijn hoop dat de beroepsgroep een welverdiende plaats zal veroveren in het reguliere zorgpad. Wil je meer weten over osteopathie bij Joris in de praktijk? Bezoek dan zijn website: www.osteopathievork.nl. Als je op zoek bent naar een behandeltafel voor je praktijk, maar niet goed weet waar je op moet letten, lees dan zeker ons blog over de behandeltafels.
Heb je daarna nog vragen, schroom dan niet om vrijblijvend contact met ons op te nemen. We helpen je graag bij je zoektocht.